27 May , 2021
1918-ci il may ayının 28-də
müsəlman Şərqində ilk dünyəvi demokratik dövlət-Azərbaycan Xalq
Cümhuriyyəti (1918-1920) yaradılmışdır. Bu respublika millətimizin
tarixi yaddaşında Azərbaycan dövlətçiliyinin ilk təcrübəsi kimi iz qoymuşdur.
Məmməd Əmin Rəsulzadə tərəfindən əsası qoyulan Demokratik Cümhuriyyət Türk və İslam dünyasında
ilk Parlamentli Respublika və ilk demokratik, hüquqi və dünyəvi dövlət
nümunəsi idi.
1918-ci il may ayının 28-də Azərbaycan milli Şurası İstiqlaliyyət
Bəyannaməsi ilə Azərbaycanın şimal
torpaqlarında Azərbaycan Demokratik
Cümhuriyyəti yarandığını elan etmişdir. Bu tarixi sənədə görə Azərbaycan
qonşu xalqlar və dövlətlərlə dostluq münasibəti quracaqdır. Müstəqil
Azərbaycan dövlətinin təşkil idarəsi
xalq cümhuriyyəti idi. Azərbaycan
Xalq Cümhuriyyəti millət, məzhəb,
sinif və cins fərqi qoymamış və bü- tün vətəndaşların siyasi hüquqlarını
təmin etmişdir.
Azərbaycan müvəqqəti hökumətinin ilk başçısı isə Fətəli Xan Xoyski
seçilmişdir. 10 gün Milli Şura Tiflisdə
işlədikdən sonra Gəncəyə köçürül- müş, yalnız 1918-ci ilin sentyabrın da Türkiyə ordusunun rəhbərliyi ilə
Bakı daşnak-rus qüvvələrindən tə mizləndikdən sonra milli hökumət
Gəncədən Bakıya köçmüşdür.
Müstəqil Azərbaycan Cümhuriyyəti qısa ömründə böyük nailiyyətlər
və qalibiyyətlər əldə etmişdir. İlk dəfə
qadınlara seçim hüququ tanıyan və
qadın-kişi bərabərliyini təmin edən
Müstəqil Azərbaycan Cümhuriyyəti, o
cümlədən milli ordu, milli pul, demokratlaşma, milli bank, azad seçkilər,
beynəlxalq əlaqələr və beynəlxalq
ictimaiyyət tərəfindən Azərbaycan
istiqlalının tanınması, Azərbaycanın
bütövlüyünü təmin etmiş, iqtisadi islahatları həyata keçirmişdir.
Azərbaycan Demokratik Respublikasını rəsmi surətdə 1918-ci il iyun
ayının 4-də tanıyan ilk dövlət Osmanlı dövləti olmuşdur.
1918-ci il 9 noyabr tarixində
M.Ə.Rəsulzadənin təklifi əsasında
Azərbaycan Demokratik Respublikasının üç rəngli bayrağı qəbul edilmişdir. O zamana qədər Azərbaycan
Demokratik Respublikasının bayrağı
qırmızı rəngdə idi.
Azərbaycan Demokratik Respublikası gərgin və mürəkkəb ictimai siyasi şəraitdə cəmi 23 ay fəaliyyət
göstərə bilmişdir. Təəssüflər olsun ki,
Müstəqil Azərbaycan Cümhuriyyəti
iki yaşına çatmadan bolşeviklərin
hücumuna məruz qalmış, müvəqqəti
olaraq devrilmişdir. Sovetlər Birli- yi Azərbaycanı məcburi surətdə öz
tərkibinə daxil etmişdir. Bolşeviklər
tərifindən devrilməsinə baxmaya- raq, istiqlal ideyası yenilməmiş və
M.Ə.Rəsulzadənin “BİR KƏRƏ
YÜKSƏLƏN BAYRAQ, BİR DAHA
ENMƏZ” şüarı öz əksini tapmış və
nəhayət, 1991-ci ildə Sovet İmperi- yasının dağılması ilə Azərbaycan ye nidən öz müstəqilliyini elan etmişdir.
1990-cı ildən 28 may Respublika
günü – dövlət müstəqilliyinin bərpa
edilməsi günü – dövlət bayramı kimi
qeyd edilir.